نام نویسنده : معصومه بیات
تاریخ بروز رسانی : ۱۵:۰۱ - ۱۴۰۳/۰۵/۰۸
زمان خواندن : ۰ دفیقه
ژئوپارک قشم یکی از جاهای دیدنی قشم است که وجود این اکوسیستم متنوع باعث شده است که جزیره قشم بتواند در میان ژئوپارک‌های جهان قرار بگیرد. ژئوپارک قشم که به‌عنوان اولین ژئوپارک خاورمیانه در شبکه جهانی ژئوپارک‌ها به حساب می‌آید، در سال ۱۳۸۵ هجری شمسی در نشست پاریس به ثبت رسید. گرچه پس از آن با فرازوفرودهای زیادی مواجه شد و چندین بار در معرض حذف از ژئوپارک‌های جهان قرار گرفت؛ موضوعی که یک بار اتفاق افتاد و احتمال وقوع آن نیز چندین بار تکرار شده است. این ژئوپارک که از جاهای دیدنی قشم محسوب می‌شود، از دیدگاه بسیاری از توریست‌های خارجی، یکی از بهترین جاهایی که در ایران دیده‌اند، جزیره قشم در جوار خلیج‌فارس است. در این مطلب عشق سفر قصد داریم شما را با ژئوپارک قشم آشنا کنیم تا طبیعت جزیره‌ای که به آن لقب بهشت زمین‌شناسان می‌دهند را بهتر و دقیق‌تر بشناسید.
مشاوره تلفنی برای خرید تور قشم: 09116366955
ژئوپارک قشم از مکان های دیدنی استان هرمزگان است که در غرب جزیره واقع شده است. این منطقه از شرق به روستای طبل و روستای سلخ، از غرب به روستای گوری، از شمال و جنوب به ساحل جزیره منتهی می‌شود.
آدرس: استان هرمزگان، جزيره قشم
قبل از هر چیز ابتدا باید این را بدانید که ژئوپارک یعنی چه و معنا و مفهومش چیست. بنا بر تعریف علوم زمین یونسکو، ژئوپارک به منطقه‌ای وسیع با محدوده و مرزهای مشخص گفته می‌شود که در آن محدوده، چندین پدیده زمین‌شناسی و همچنین آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. در ضمن این محدوده باید نقش مؤثری را در توسعه اقتصادی جوامع پیرامون خود ایفا کند.
سازمان جهانی یونسکو با ثبت این ژئوپارک‌ها قصد دارد تا با ارتقا دانش مردم در رابطه با علوم زمین و همچنین با مشارکت و همکاری مردم، از میراث زمین‌شناختی به بهترین نحو حفاظت و نگهداری شود
قشم با ۱۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت به‌عنوان بزرگ‌ترين جزيره خليج فارس محسوب می‌شود. این جزیره زیبا در ناحیه آب‌وهوایی نیمه استوایی قرار دارد که عمده پوشش گیاهی آن شامل درخت کنار، کهور و کرت است. طبيعت بسيار متنوع و باارزش، زيستگاه‌های ويژه، گونه‌هايی جانوری و گياهی كمياب، پديده‌های زمين‌شناسی متنوع، ساحل سراسر جزيره و... آن را به یکی از جاذبه‌های معروف تبدیل کرده است.
این جزیره در مرز دو اکوسیستم دریایی کاملا متفاوت یعنی خلیج فارس و دریای عمان واقع شده و همین موقعیت جغرافیایی باعث ایجاد تنوع زیستی منحصربه‌فردی شده است. به‌عبارتی، شرایط زیستگاهی در این دو اکوسیستم آبی یکسان نیست و با وجودی که این دو آبراه از طریق تنگه هرمز به یکدیگر متصل می‌شوند، از نظر تنوع زیستی تفاوت چشمگیری دارند. وجود زیستگاه‌های مختلف در قشم، به‌خصوص زیستگاه‌های ساحلی را می‌توان از ویژگی‌های بی‌نظیر این جزیره دانست که نمونه بارز آن انواع بسترهای ساحلی نظیر بسترهای صخره‌ای، مرجانی، ماسه‌ای و جنگل‌های مانگرو هستند که در کل خلیج فارس وجود دارند؛ اما در جزیره قشم به‌صورت یک‌جا دیده می‌شوند.
سه اکوسیستم بسترهای مرجانی، جنگل‌های حرا و جنگل‌های بارانی به‌لحاظ تنوع زيستی دارای بیشترین تنوع جانوری و گياهی هستند. وسعت جنگل‌های حرا در قشم بيش از ۱۰۰ هزار هكتار است؛ گرچه وسعت جزاير مرجانی در آب‌های اطراف قشم دقيقا مشخص نیست.
جریانات جزر و مدی در خلیج فارس موجب شده است که منطقه جزر و مدی به یکی از اکوسیستم‌های مهم در اطراف جزیره تبدیل شود؛ منطقه‌ای که از نظر تنوع زیستی و فراوانی گونه حائز اهمیت است و جزو مناطق مورد توجه گردشگران به حساب می‌آید.
برای تجربه یک سفر به یادماندنی، همین حالا خرید تور مورد علاقه خود را از سایت عشق سفر انجام دهید و از قیمت تورهای ویژه بهره‌مند شوید.
بهترین زمان سفر به قشم از نظر آب‌وهوا را می‌توان از اوایل آذر تا اوایل فروردین دانست که هوای مطلوبی بر منطقه حاکم است و احتمال بارش باران کمتر می‌شود. به همین دلیل، شلوغ‌ترین زمان گردشگری قشم معمولا سه ماه زمستان و ایام نوروز و خلوت‌ترین زمان سه ماه تابستان است.
ژئوپارک قشم اولین ژئوپارک خاورمیانه و تنها ژئوپارک ایران در شبکه جهانی ژئوپارک‌ها محسوب می‌شود که در سال ۱۳۸۵ هجری شمسی (۲۰۰۶ میلادی) به ثبت رسید. در ضمن این ژئوپارک جزو نخستین ژئوپارک‌هایی بوده که ثبت شده؛ چرا که به طور کل شبکه ژئوپارک‌های جهانی با پشتیبانی یونسکو در سال ۲۰۰۴ میلادی به وجود آمده است.
همان‌طور که گفتیم ژئوپارک قشم ابتدا فقط شامل بخشی از غرب جزیره قشم می‌شد؛ اما در اردیبهشت ۹۶ کل جزیره قشم، جزیره هنگام در جنوب قشم و جنگل‌های حرا نیز به آن اضافه شدند. این نکته را هم باید بدانید که ژئوپارک جزیره قشم تا به حال با فراز و فرودهای زیادی مواجه شده و بارها در معرض حذف از ژئوپارک‌های جهان قرار گرفته است.
اتفاقی که در سال ۹۱ افتاد و این ژئوپارک به دلیل رعایت نکردن معیارهای ثبت جهانی، از فهرست یونسکو حذف شد. البته در سال ۹۶ با تلاش مسئولان و همکاری مردم منطقه، دوباره به لیست ژئوپارک‌های جهانی یونسکو اضافه شد.
سازمان‌های جهانی در پی حمایت از ژئوپارک‌ها، از کشورهای میزبان انتظار دارند نهایت تلاش خود را برای مراقبت از آن منطقه به خرج دهند. درباره ژئوپارک قشم هم باید به این موضوع توجه شود؛ زیرا در صورت بی‌توجهی به استانداردهای یونسکو، خطر حذف باز هم ژئوپارک جزیره را تهدید می‌کند. حقیقتاً که حیف است قدر چنین جاذبه کمیاب و ارزشمندی دانسته نشود.
جاذبه‌های زمین‌شناختی، طبیعی و فرهنگی قشم در قالب ۲۵ ژئوسایت معرفی شده‌اند و بر اساس راهبردهای حفاظتی، به طور فعال حفاظت می‌شوند. در ادامه درباره هر یک از ژئوسایت‌ها توضیح می‌دهیم تا با پدیده‌های ارزشمند و منحصربه‌فرد جزیره بیش‌تر آشنا شوید.
دره ستارگان که یکی از معروف‌ترین و زیباترین جاذبه‌های قشم است، در فاصله ۱۵ کیلومتری قشم، در نزدیکی روستای برکه خلف قرار دارد. وقتی به دره ستارگان می‌روید، انگار که در کره مریخ قدم می‌زنید. ستون‌های عظیم، مخروط‌های سوزنی‌شکل، حفره‌های متعدد و دیگر اشکال متنوع و گوناگون، سبب شده تا هر گردشگری مجذوب و مسحور زیبایی دره ستارگان شود. همچنین جالب است بدانید این دره بیش از ۲ میلیون سال قدمت دارد.
کورکوراکوه یکی دیگر از سایت‌های ژئوپارک قشم است که برای دیدن آن باید به شرق روستای گیاهدان در فاصله ۲۵ کیلومتری قشم بروید. فرسایش آب‌های جاری و باد به مرور زمان باعث شده تا در آن مکان، بین تپه ماهورها، دره‌ها و تنگه‌هایی به وجود بیاید که به آن‌ها بدبوم، بدلند و هزار دره می‌گویند. اشکال چشم‌نواز و شگفت‌انگیز ژئوسایت کورکوراکوه، سوژه‌های نابی برای عکاسی در اختیارتان می‌گذارد.
اگر به دنبال اقامت راحت و مقرون‌به‌صرفه هستید، همین حالا اجاره سوئیت یا اجاره ویلا مورد نظر خود را از سایت عشق سفر رزرو کنید و از سفر خود لذت ببرید.
بام قشم
بام قشم در بخش مرکزی جزیره قشم واقع شده است و بیش از ۱۲۰ متر ارتفاع دارد و در نتیجه از فراز آن می‌توان چشم‌اندازی فوق‌العاده از ساحل شمالی و جنوبی جزیره، جنگل حرا و دره مجسمه‌ها را تماشا کرد.
دره تندیس‌ها میلیون‌ها سال قبل در میان دریا بوده و بر اثر فرسایش سنگ‌ها، طی سال‌ها در این دره اشکالی به وجود آمده‌اند که شبیه مجسمه‌ها و تندیس‌های عظیم‌الجثه به نظر می‌رسند. این نکته را هم بگوییم که دره تندیس‌های ژئوپارک قشم شباهت زیادی به دره ستارگان دارد؛ البته دره تندیس‌ها در محوطه بسیار بزرگ‌تری قرار گرفته است.
این تنگه در جنوب غرب روستای چاهوی شرقی قرار دارد و از دو تنگه عمود برهم تشکیل شده است که به‌دلیل داشتن حفره‌ها، درزها و بریدگی‌های بسیار زیبا چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. بعد از هر بارندگی، آب زیادی در این محل جاری می‌شد و مردم برای استفاده از آن، اقدام به حفر چاه در کف تنگه کرده بودند که به همین دلیل به آن چاهکوه گفته می‌شود.
اين غار يكی از عجايب هفت‌گانه قشم است که در سال ۱۳۹۰ در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسید. غار نمکدان در فاصله ۱۰۰ كيلو متری شهر قشم قرار دارد. در غار نمکدان، گنبد نمكی بزرگی سر بر آورده كه طولانی‌ترين غار نمكی جهان را در خود جای داده است.
این تنگه که به آن تنگ مکینه یا هوباد نیز گفته می‌شود؛ قدیمی‌ترین لایه‌های رسوبی جزیره (آهک گوری) در آن قابل‌مشاهده است. همچنین بلندترین قله جزیره با ارتفاعی حدود ۴۰۰ متر مشرف به این دره قرار دارد. وجود هزاران آبراهه زیبا روی دامنه‌های دره و تپه ماهورهای مارنی و آهکی در میان آن و همین طور چشمههای سولفور که نقش و نگاری فوق‌العاده به دره بخشیده‌اند، گوشه‌ای از جذابیت‌های این دره هستند. جالب اینکه چشمههای سولفور خاصیتدرمانی دارند و سالانه تعداد زیادی از بومیان منطقه را به سوی خود جذب می‌کنند.
پهنه‌های گلی از حساس‌ترین و خاص‌ترین اکوسیستم‌های جزیره محسوب می‌شوند و در سواحل قشم قرار دارند. محدوده پهنه‌های گلی شامل سواحل روستای باسعیدو تا روستای تم گز و روستاهای دوستکو و کانی در سواحل جنوبی جزیره می‌شود.
ساحل کرق بخش دیگری از ژئوپارک قشم است که تقریباً ۵ کیلومتر طول دارد. این ساحل ارزش اکولوژیکی بسیار بالایی دارد و جزو سواحل شنی محسوب می‌شود. ساحل کرق یکی از تمیزترین و بکرترین سواحل جنوب است و جانداران کمیاب و منحصربه‌فردی در آنجا کشف شده‌اند.
جنگل حرا: جنگل دریایی حرا با ۲۰۰ کیلومتر مربع وسعت در تنگه خوران بین جزیره قشم و بندر خمیر قرار دارد. این جنگل که یکی از عجایب طبیعی موجود در جزیره به حساب می‌آید، از انبوه درختانی تشکیل شده که بخشی از آن‌ها در آب قرار گرفته است. این درختان در اندازه سه تا ۶ متری با شاخ و برگ سبز روشن هستند که در زمان مد آب تا ۹۰ درصد در آب فرو می‌روند.
این تنگه زیبا در نزدیکی تنگه چاهکوه، در جنوب روستای چاهو شرقی قرار دارد و به‌خاطر وجود آب فراوان، در آنجا می‌توانید درختان و گیاهان زیادی را ببینید. علت دیگر جذابیت و زیبایی این منطقه، شیارها و حفره‌هایی است که در دیواره‌های تنگه وجود دارد. تنگه عالی را با نام‌های تنگه آب‌نما و سنگ آب هم می‌شناسند.
بصیرا یکی دیگر از ژئوسایت‌های ژئوپارک قشم است که در بخش‌های غربی جزیره، حدفاصل روستای گوری و مرادی قرار دارد. این ژئوسایت از تپه‌های مرتفع، مسطح و تخت تشکیل شده است و در اثر فرسایش، مناظری بدیع و تماشایی شبیه برج، بارو و ساختمان‌های پلکانی در آنجا خلق شده‌اند.
جنگل حرا از مهم‌ترین بخش‌های ژئوپارک قشم و یکی از عجیب‌ترین و زیباترین جاذبه‌های طبیعی جزیره است. در جنگل حرا، ریشه درختان با جزر و مد دریا به زیر آب می‌رود و از آب بیرون می‌آید. شگفتی جنگل حرا در این نکته است که برای دیدن این جنگل باید به میان آب‌های خلیج‌فارس بروید و قایق‌سواری کنید. جنگل حرا یکی از جلوه‌های کمیاب طبیعت است که شهرت جهانی هم دارد.
موزه ژئوپارک جهانی قشم که در سال ۱۳۸۴ هجری شمسی فعالیت خود را در مساحتی بالغ بر ۱۰۰۰ متر مربع آغاز کرد، محلی عالی برای تماشای کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین پستاندار جهان است. کليه نمونه‌هاى موجود در این موزه با همکارى استاد رضا پارسا تاکسيدرمى شده‌اند. حشره‌خوار کوتوله با وزن دو گرم، کوچک‌ترین پستاندار روی زمین محسوب می‌شود که می‌تواند بچه به دنیا آورد و به بچه‌های خود شیر دهد. نهنگ‌ها بزرگ‌ترین پستاندار جهان هستند که به‌عنوان مثال، طول اسکلت وال گوژپشت که در موزه نگهداری می‌شود، به ۱۵ متر می‌رسد.
در این موزه، انواع پرندگان نیز در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارند. از شهدخوار کوچک که یکی از کوچک‌ترین پرنده‌های جهان محسوب می‌شود تا پرندگانی همچون پلیکان پا خاکستری که در معرض خطر انقراض هستند، در این موزه به چشم می‌خورند.
علاوه بر بیش از ۳۰۰ گونه جانوری، می‌توانید از مجموعه سنگ‌ها و صدف‌ها نیز دیدن کنید که در بخش فسیل‌شناسی قرار دارند. جالب اینکه تعدادی از جاذبه‌های زمین‌شناختی جزیره به‌شکل ماکت‌های کوچک طراحی شده‌اند که بازدید از آن‌ها خالی از لطف نخواهد بود. از جمله این ماکت‌ها می‌توان به طولانی‌ترین غار نمکی جهان و همچنین سایت تخم‌گذاری لاک‌پشت‌های پوزه عقابی، ساحل ماسه‌ای و بام قشم اشاره کرد.
در این موزه می‌توانید از نشانه‌های حضور انسان‌های اولیه در جزیره قشم تا صنایع دستی معاصر و محیط زیست را به نظاره بنشینید. جالب‌ترین بخش موزه را شاید بتوان ماکت سه‌بعدی و طبیعی قشم دانست که تمامی جزئیات جغرافیایی و ریخت‌شناسی جزیره در آن گنجانده شده است.
بخشى از موزه به صنايع دستى جزيره اختصاص دارد که از آن جمله مى‌توان به لباس‌هاى محلى زنان، انواع سوزن‌دوزى، خوس‌دوزى، گلابتون دوزى، گليم، صنايع چوبى، صنایع دریایی و سازهاى محلى جزيره مثل عود، دف، دهل و... اشاره کرد.
آدرس: هرمزگان، جزیره قشم، خیابان ولیعصر (عج)، چهارراه پردیس، جنب ضلع شمالی مرکز خرید ستاره قشم
ژئوپارک قشم کجاست؟
ژئوپارک قشم که در غرب جزیره واقع شده است، از شرق به روستای طبل و روستای سلخ، از غرب به روستای گوری، از شمال و جنوب به ساحل جزیره منتهی می‌شود.
چرا ژئوپارک قشم از فهرست یونسکو حذف شد؟
متاسفانه در سال ۱۳۹۱ هجری شمسی معیارهای ثبت جهانی از سوی مدیران منطقه آزاد قشم اجرا نشد و نتیجه آنحذف این ژئوپارک از فهرست یونسکو بود.
ژئوپارک قشم دارای چند ژئوسایت است؟
دره ستارگان، کورکوراکوه، بام قشم، دره تندیس‌ها، دره شور، تنگه چاهکوه، نمکدان، کریان، موزه ژئوپارک، پهنه‌های گلی، ساحل کرق، دره قاضی، تنگه اولی، بصیرا، چاکویر، جزایر ناز، ژئو لینک، باسعیدو، خلیج دیرستان، جنگل حرا، ساحل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها، صخره خرچنگ‌ها، روستای لافت، غار خربس و تالاب پرندگان دو کوهک
بهترین زمان بازدید از ژئوپارک قشم کدام فصل است؟
بهترین زمان سفر به قشم از نظر آب‌وهوا را می‌توان از اوایل آذر تا اوایل فروردین دانست که هوای مطلوبی بر منطقه حاکم است و احتمال بارش باران کمتر می‌شود.
Powered by Froala Editor
ارسال دیدگاه
